6585 sayılı Perakende Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanunda yapılan değişikliklere uyum kapsamında, Perakende Ticarette Uygulanacak İlke ve Kurallar Hakkındaki Yönetmelikte, Ticaret Bakanlığı’nca Yönetmelik Değişikliği Taslağı hazırlanarak 24 Ağustos 2023 tarihinde ilgili kuruluşlar ve kamuoyu görüşüne açıldı. Ticaret Bakanlığı’na ulaşan görüşlerin değerlendirilmesi neticesinde hazırlanan ilgili 6585 sayılı Perakende Ticaretin Düzenlenmesi hakkında kanunla uyumlu olan yönetmelik Resmî Gazetede yayımlandı.
ÜRETİCİ, TEDARİKÇİ VE PERAKENDE İŞLETMELER ARASINDA TİCARİ İLİŞKİLERLE İLGİLİ DÜZENLEMELERE GİDİLDİ
Üretici, tedarikçi ve perakende işletmeler arasındaki ticari ilişkilerde karşı tarafın ticari faaliyetlerini önemli ölçüde bozan, makul karar verme yeteneğini azaltan veya normal şartlarda taraf olmayacağı bir ticari ilişkinin tarafı olmasına neden olan faaliyetler, “haksız ticari uygulama” olarak tanımlanarak yasaklandı.
Bu kapsamda;
- Karşı tarafın herhangi bir kişiden mal veya hizmet teminine zorlanması,
- Kampanya maliyetinin, kampanyalı satış yapmak istemeyen tarafa yansıtılması,
- Tarım ve gıda ürünlerinin tedarikinde ticari ilişkinin şartlarının, yazılı veya elektronik ortamda yapılan sözleşmeyle belirlenmemesi,
- Sözleşmede tek taraflı değişiklik yapma yetkisi veren veya açık ve anlaşılır olmayan hükümlere yer verilmesi,
- Ürün talebini doğrudan etkileyen herhangi bir hizmet verilmediği halde, karşı taraftan prim ve bedel alınması,
- Üretim tarihinden itibaren 30 gün içinde bozulabilen tarım ve gıda ürünlerine yönelik siparişlerin, ürünün teslim tarihinden önceki 30 gün içinde iptal edilmesi, ürünlerinin tesliminden sonra bozulma gibi maliyetlerin karşı tarafa yansıtılması ve satılamadığı gerekçesiyle iade edilmesi,
- İdari ve cezai yaptırımlara veya müşteri şikâyetlerine ilişkin maliyetlerin üretici veya tedarikçiye yansıtılması,
- Kamu kurumlarına veya adli mercilere başvuruda bulunulduğu gerekçesiyle karşı tarafa ticari misillemelerde bulunulması,
- İşletme ölçeği ile ürün ve faaliyetlerine ilişkin esaslı hususlarda gerçek dışı veya yanıltıcı açıklama veya bildirimde bulunarak karşı tarafın zararına sebep olunması, yasaklanarak, idari para cezasına bağlandı.
ÜRETİCİ, TEDARİKÇİ VE PERAKENDE İŞLETMELER ARASINDA TARIM VE GIDA ÜRÜNLERİNİN TEDARİKİNDE ÖDEME SÜRELERİ KISALTILDI
Yönetmelik ile üretim tarihinden itibaren 30 gün içinde bozulabilen tarım ve gıda ürünlerinin tedarikinde tarafların ölçeğine bakılmaksızın ödeme süresi “45 gün” olarak belirlendi. Ürünlerin tedarikinde ‘alacaklının küçük, borçlunun orta veya büyük ölçekli’ ya da ‘alacaklının orta, borçlunun büyük ölçekli’ olması durumlarında; alacaklının borçludan ölçeğinin daha küçük olması durumunda küçük ölçekli işletmeyi korumak amacı ile bu süre “30 gün” olarak belirlendi.
Ayrıca düzenleme ile üretim tarihinden itibaren 30 gün içinde bozulmayan tarım ve gıda ürünlerinin tedarikinde alacaklının küçük, borçlunun orta veya büyük ölçekli ya da alacaklının orta, borçlunun büyük ölçekli olması durumlarında 60 gün olarak belirlendi.
Söz konusu bu düzenleme ile, ödemeler konusunda taraflar arasında ihtilafların azaltılması, vade kısalması ile üreticinin veya tedarikçinin nihai fiyat belirlenirken finansman maliyetinin ve fiyatların düşürülmesi hedefleniyor.
VATANDAŞLARIN GLÜTENSİZ, LAKTOZSUZ VE BENZERİ ÜRÜNLERE ULAŞMASININ KOLAYLAŞTIRILMASI HEDEFLENDİ
Glütensiz, laktozsuz, düşük proteinli ve benzeri özelliklere sahip gıda ürünlerine ilişkin arzın artırılması ve talebin karşılanmasını desteklemek amaçlandı. Bu kapsamda Ticaret Bakanlığı’na, işletme konusu hızlı tüketim mallarının satışı ve şube sayısı 200’den fazla olan zincir mağazalara, 250 metrekareden fazla satış alanına sahip şubelerinde uygulanmak üzere, tıbbi beslenme tedavisi gerektiren hastalıklara yönelik gıda ürünü satış yükümlülüğü getirme yetkisi verildi.
1 Ocak 2024 tarihinde yürürlüğe girecek olan bütün bu düzenlemeler uyarınca, perakende ticaretin üretici, tedarikçi ve perakende işletmeler arasındaki ticari faaliyetleri düzenlerken, tıbbi beslenme tedavisi gerektiren vatandaşlarımızın glütensiz, laktozsuz ve benzeri özelliklere sahip ürünlere ulaşmasının da kolaylaştırılması amaçlanıyor.
