insanları, Sahra Çölü’nün geçmişte tropikal yeşil bir savana olarak varlığını sürdürürken nasıl bir çöle dönüştüğünü ortaya çıkardı.
Finlandiya’nın Helsinki Üniversitesi’nden Edward Armstrong liderliğindeki bir ekip, Sahra’nın bu dönüşümünü anlamak için yeni bir iklim modeli geliştirdi.
Araştırmada, Afrika’nın kuzeyindeki Sahra Çölü’nün yaklaşık 8 milyon yıl boyunca her 21 bin yılda bir yeşil ve suya doygun bir alana dönüştüğü vurgulandı ve yeni model bu süreçleri doğruladı.
Dünya’nın yörüngesi her şeyi değiştirdi
Bilim insanlarının modellemesine göre, Sahra Çölü’nün bu değişimi, Dünya’nın Güneş etrafında yaptığı yörünge esnasında gerçekleşen “presesyon” veya “yalpalama hareketi”nden kaynaklanıyor.
Bu hareket, Kuzey Yarımküre’nin yaz aylarında Güneş’e daha yakın olmasına neden oluyor.
Bu durum, Sahra’nın geçmişteki yeşil ve sulak dönemlerini etkileyen önemli bir faktör olarak görülüyor.
Araştırmanın bulgularına göre, Kuzey Yarımküre’de yaz aylarının daha sıcak geçmesi, atmosferin daha fazla nem tutmasına neden oldu.
Bu durum, Batı Afrika Muson sisteminin güçlenmesine ve Afrika yağmur kuşağının kuzeye doğru kaymasına yol açtı.
Sonuç olarak, Sahra’da yağış miktarı arttı ve bu, savan ve ormanlık alanların tropik bölgelerden Akdeniz’e kadar uzanan çöl boyunca yayılmasını sağladı. Bu değişim, bitki ve hayvanlar için geniş bir yaşam alanı oluşturdu.
Çalışmada, bu tür dönüşümlerin buzul çağları sırasında yaşanmadığına işaret edildi. Buz tabakasının atmosferi soğutarak Sahra’nın yeşermesini engellediği belirtildi.
Araştırmada ayrıca, Sahra Çölü’nün Kuzey Afrika ile Sahra Altı Afrika arasındaki türlerin dağılımını etkileyen bir “geçit” olarak işlev gördüğüne dikkat çekildi.
Sahra yeşilken, bu geçit açık kaldı ve türlerin farklı şekillerde yayılmasına ve gelişmesine olanak tanıdı.
Ancak, bölge çölleştiğinde bu geçit kapandı ve türlerin hareketi kısıtlandı. Bu, bölgedeki ekolojik ve biyolojik çeşitliliği etkileyen önemli bir faktördü.
